Ιστορικά στοιχεία
Από αρχαιοτάτων χρόνων πολλές είναι οι αναφορές στην παρουσία του δέντρου της ελιάς στην αρχαία Ελλάδα. Συμφωνα με την μυθολογια η Θεά Αθηνά γεννήθηκε στην Κρήτη στις εκβολες του ποταμου Τριτωνα και χάρισε το ιερο δεντρο της ελιάς στο νησί ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. Για τους Έλληνες το ελαιόλαδο είναι σύμβολο σοφίας, ειρήνης, ομορφιάς, αναγέννησης και αιωνιότητας και αυτό γιατί η ελιά μπορεί να ξεραθεί και να ξαναγεννηθεί. Η καλλιέργεια της ελιάς ξεκίνησε από την νεολιθική εποχή (7000- 3500 π.Χ ) κυρίως στη νότια Κρήτη και από τότε ο ελαιόκαρπος περιλαμβανόταν στα βασικά είδη διατροφής των Κρητών.
Από τη Μινωική Κρήτη είναι σημαντική η συμβολή της ελιάς στην οικονομία του νησιού και από εκει μεταφέρεται εν συνεχεία στην οικονομία και τη ζωή της Μυκηναϊκής Ελλάδας. Πληροφορίες για την ελιά και το λάδι έχουμε από τοιχογραφίες, ζωγραφισμένα αγγεία, κοσμήματα σε χρυσό και κείμενα σε γραμμική Α & Β. Από πάρα πολλά ευρήματα είναι προφανές ότι η ελιά και το λάδι, χρησιμοποιούνταν εξαιρετικά από τους Κρήτες, για τη θρησκεία τους, για τις διατροφικές και φαρμακευτικές ανάγκες τους και φυσικά για εμπορικούς λόγους και εξαγωγές.
Ο Κρητικός ελαιώνας μέσα στους αιώνες
Όπως και τότε, πριν χιλιάδες χρόνια, έτσι και η σήμερα η ελιά εξακολουθεί να δεσπόζει στο νησί και να προσφέρει τα πολύτιμα οφέλη της όχι μόνο στους κατοίκους της αλλά και σε όλο τον κόσμο με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Ως καρπός που αποτελεί διατροφικό προϊόν (ωμό, μαγειρεμένο, επεξεργασμένο ή μη), ως χυμός (ελαιόλαδο) που χρησιμοποιείται ως διατροφικό προϊόν, για φαρμακευτική, καλλυντική και καθαριστική χρήση (σαπούνι) και τέλος ως δέντρο αποτελώντας πρώτη ύλη εργαλείων και κατασκευών, θέρμανσης, ύλη τέχνης και έκφρασης.
Η Ελλάδα είναι η τρίτη ελαιοπαραγωγική χώρα σε ποσότητα ελαιολάδου στον κόσμο. Σήμερα το 65% της γεωργικής έκτασης του νησιού είναι ελαιώνες, που περιλαμβάνουν τουλάχιστο 35 εκατομμύρια δένδρα. Στην Κρήτη παράγεται το 1/3 περίπου της εγχώριας παραγωγής, από το οποίο το 90% ανήκει στην κατηγορία του εξαιρετικά παρθένου. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Κρητικού ελαιολάδου οφείλονται στο ήπιο κλίμα που επικρατεί στο νησί, ιδιαίτερα κατά την περίοδο του φθινοπώρου και του χειμώνα (περίοδο κατά την οποία δημιουργείται το λάδι στον καρπό), στις ιδιαίτερες εδαφολογικές συνθήκες που ευνοούν την καλλιέργεια καθώς και στις ποικιλίες που ευδοκιμούν στο νησί. Επίσης, η συγκομιδή και η μεταφορά του ελαιοκάρπου γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και με την βοήθεια των σύγχρονων μηχανημάτων εξαγωγής που χρησιμοποιούνται από τα ελαιουργεία σήμερα στην Κρήτη, παράγεται ελαιόλαδο υψηλής ποιότητας.
